2) Η άποψη για μια απλουστευμένη εισαγωγή στην ευρύτερη ιστορία μέσα από την ενασχόληση με την τοπική. Έχει διαδοθεί η άποψη ότι η τοπική ιστορία μπορεί να λειτουργήσει με επιτυχία ως απλουστευμένη εισαγωγή στην ευρύτερη τη γενική ιστορία, με βάση την επαγωγική διαδικασία και κυρίως λόγω της δυνατότητας που προσφέρεται για άμεση εποπτεία ιστορικών μνημείων του περιβάλλοντος. Η θέση αυτή ενισχύεται και από μια ποιοτική διαφοροποίηση που συνήθως κάνει αυτόματα κάποιος ανάμεσα στην ευρύτερη ιστορία και στην τοπική. Η τελευταία θεωρείται κυρίως ως Ιστορία πολιτισμού, σε αντίθεση προς την ευρύτερη Ιστορία, που εκλαμβάνεται ως πολιτική.

Η «ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας» και η μ’ αυτήν συνδεόμενη «ιστορία του πολιτισμού» οικοδομούν μια βατή οδό για την κατανόηση του ιστορικού γίγνεσθαι και για το λόγο αυτό μπορούν να χρησιμεύσουν ως μέσο για την επίτευξη σχετικών αλλά πολυπλοκότερων στόχων.

Η Τοπική Ιστορία εξαιτίας της αμεσότητας της ζωντανής εμπειρίας στο τοπικό-ιστορικό επίπεδο δεν επιτυγχάνεται με εύκολη εισαγωγή στο ιστορικό σκέπτεσθαι.

3) Ο μύθος του μικρού του άσημου ανθρώπου.

· Η ιστορική αναζήτηση υποβαθμίζεται στην παρακολούθηση της διαιώνισης της τάξης των «φτωχών ανθρώπων» μέσα από τον καθημερινό αγώνα τους για τη ζωή.
· Η ιστορία ανάγεται, κατά κύριο λόγο, σε μέσο ηθικής μόρφωσης παρεκκλίνοντας έτσι αισθητά από το βασικό στόχο της.

4) Βασικοί τρόποι καταγραφής της Τοπικής Ιστορίας

Δύο είναι οι βασικοί τρόποι μελέτης και καταγραφής της Τοπικής Ιστορίας από την άποψη του περιεχομένου:

Α) Η θεματικά ολόπλευρη μελέτη της ιστορίας ενός τόπου.
Β) Η σε βάθος ανάλυση ενός συγκεκριμένου θέματος από την ιστορία του τόπου.

Στην πρώτη περίπτωση επιδιωκόμενος στόχος είναι η σφαιρικότητα της προσέγγισης, που θα εξασφαλίσει μια όσο το δυνατόν πληρέστερης διαχρονικής εικόνας του τόπου (=της ζωής των ανθρώπων που έζησαν σε αυτόν).

Στη δεύτερη περίπτωση ανασύρεται μια συγκεκριμένη θεματική πτυχή από το πλήθος άλλων σχετικών δεδομένων του τόπου και την αναλύει συστηματικά. Ρίχνει πάνω της άπλετο φως, χωρίς πλέον τον αρχικό αινιγματικό της χαρακτήρα.

Μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση της Τοπικής Ιστορίας θα μπορούσε να στηριχτεί τη συγκριτική μελέτη της ιστορίας δύο τόπων, που παρουσιάζουν εμφανώς κοινά σημεία. Ωστόσο, μια σύγκριση σε διαχρονικό επίπεδο είναι εγχείρημα που απαιτεί ιδιαίτερο έλεγχο ως προς την ευστοχία του και δικαιολογείται όταν η ομοιότητα των συγκρινόμενων ιστορικών δεδομένων είναι ισχυρή.

Στο πεδίο μιας συγκριτικής Τοπικής Ιστορίας ως εναλλακτικής δυνατότητας προσέγγισης της Ιστορίας, επιγραμματικά:

· Επιτυγχάνεται από ψυχοπαιδαγωγική άποψη ανατροφοδότηση των κινήτρων μάθησης με εσωτερικά εναύσματα.
· Προάγεται η καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας.
-  Υπερβαίνεται δημιουργικά το βασικότερο σημείο κριτικής στην ενασχόληση με την τοπική Ιστορία, αυτό, δηλαδή, της καλλιέργειας τοπικιστικού πνεύματος.
· Υπηρετούνται καλύτερα οι σκοποί της αγωγής για την ειρήνη.
· Υλοποιείται στην πράξη ένα χαρακτηριστικό σημείο της στροφής της σύγχρονης διδακτικής εν γένει προς τη διεθνικότητα και την οικουμενικότητα.

Δεν ισχύει η άποψη ότι η Τοπική ιστορία ενδέχεται να παραποιεί την ευρύτερη ιστορική πραγματικότητα επειδή μένει προσηλωμένη στον άμεσο περίγυρο. Ο μαθητής συνειδητοποιεί ότι το υπό συζήτηση γεγονός πραγματοποιήθηκε σε κάποιο άλλο τόπο, κάτω όμως από ιστορικές συνθήκες, που σημάδεψαν και τη δική του ιδιαίτερη πατρίδα.

Στην περίπτωση που η συγκεκριμένη πρόταση θεωρηθεί υλοποιήσιμη, τότε θα πρέπει να υπάρξουν και ανάλογες τροποποιήσεις ή συμπληρώσεις στο Αναλυτικό Πρόγραμμα και στα διδακτικά βιβλία, που θα έχουν μάλλον το χαρακτήρα εναύσματος παρά δεσμευτικότητας.

Για το αναλυτικό Πρόγραμμα προτείνεται να υποδεικνύονται σε συγκεκριμένες πρόσφορες διδακτικές ενότητες τέτοιου είδους προεκτάσεις στη συνολική ιστορική γνώση ως άσκηση στο ιστορικώς σκέπτεσθαι.

Ως δημιουργική παρέμβαση στα σχολικές εγχειρίδια προτείνεται η εκπόνηση «πακέτων τοπικής ιστορίας προς όφελος της ιστορικής παιδεία των μαθητών.

Το σημείο που θα έπρεπε ιδιαίτερα να τονισθεί είναι ότι ο σκοπός της Τοπικής Ιστορίας δεν είναι η ενίσχυση και τόνωση της εθνικής συνείδησης αλλά η διαμόρφωση της ιστορικής συνείδησης των μαθητών. Η διαφορά είναι ότι η τελευταία συμπεριλαμβάνει αρμονικά την πρώτη, ενώ αν τεθεί ως προτεραιότητα η ενίσχυση της εθνικής συνείδησης κινδυνεύει να ατονήσει η ιστορική συνείδηση, η οποία είναι πολυσύνθετη συνειδησιακή έκφραση.

Η Τοπική Ιστορία δεν είναι προβαθμίδα της Ιστορίας, αλλά δυνατότητα προσέγγισής της. Το φάσμα της διδακτικής της διαπερνά ολόκληρη την η εκπαίδευση.

Στο σχολείο δεν προστίθεται ως ένα νέο μάθημα με την παραδοσιακή σημασία του όρου. Αντίθετα ενδείκνυται να συνδεθεί ευθύς εξαρχής με εναλλακτικές μεθόδους διδασκαλίας και συγκεκριμένα με τη μέθοδο project.

Η μέθοδος project δεν συνδέεται με τη σχολική τάξη αλλά εξωσχολικά με εξωσχολικές δραστηριότητες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος από τις δραστηριότητες αυτές να μεταφέρεται ως «κατ’ οίκον « εργασία στην οικογένεια. Η αναβάθμιση της εκπαίδευσης περνά υποχρεωτικά και μέσα από την αντιμετώπιση του προβλήματος της υπερφόρτωσης των παιδιών και των οικογενειών τους. Αρκετά έχει ταλαιπωρηθεί η ελληνική οικογένεια τις τελευταίες δεκαετίες επειδή το σχολείο τις μεταβιβάζει όλο και περισσότερες αρμοδιότητές του. Σε αυτήν την περίπτωση εξανεμίζεται πρώτα από όλα κάθε μορφωτικό κέρδος και καταστρατηγείται η ίδια η αξία της μεθόδου.

Η αξιολόγηση του διδακτικού έργου που αφορά δραστηριότητες Τοπικής Ιστορίας στα σχολεία δεν μπορεί να είναι άλλη από τη δημιουργικά ομαδική αυτοαξιολόγηση που προκύπτει από την έκθεση των προϊόντων της εργασίας, που πραγματοποιείται από κάθε ομάδα.

Η Τοπική Ιστορία ακόμη κι όταν δεν μελετά ιστορικά τον τόπο καταγωγής ή και το χώρο ζωής, αλλά ασχολείται με θέματα που δεν εμπίπτουν στην άμεση εποπτεία, θα διατηρεί πάντοτε το χαρακτήρα της εστίασης του ενδιαφέροντος στο ειδικό, στο μερικό, στο άρρηκτα δεμένο με τη ζωή ενός τόπου παρά τις αναγκαίες αναγωγές σε ευρύτερα πλαίσια.

Το υποκείμενο της μάθησης δεν καταργείται αλλά το ιστορικώς σκέπτεσθαι ανελίσσεται πολυδύναμα, με μεγαλύτερες πιθανότητες να γνωρίσει καλύτερα και τον τόπο του και τον τόπο των συνανθρώπων του.

Τελικά, Τοπική Ιστορία είναι γνώση και τρόπος βίωσης της ιδιαίτερης πατρίδας. Στηρίζεται στον ψυχικό και πνευματικό σύνδεσμο του ατόμου με τη γενέθλια γη, τη φύση και τη ζωή σε αυτήν. Στην παράδοση, τον τρόπο ζωής και τις αξίες της τοπικής κοινωνίας. Ο ψυχικός σύνδεσμος με την ιδιαίτερη πατρίδα, τα υγιή και ευγενικά αισθήματα προς αυτήν αποτελούν τη βάση της αγωγής από την οποία ξεκινά η συνολική γνώση και η κατανόηση του ευρύτερου κόσμου.

---

ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΙΕΡΙΑΣ
(Εισήγηση του Ν. Καραΐσκου, Σχολικού Συμβούλου, σε σεμινάριο στο Πειραματικό 
Ολοήμερο Σχολείο Κατερίνης  (12 Δεκεμβρίου 2003)

Λέγοντας «Τοπική Ιστορία» εννοούμε το παρελθόν ενός συγκεκριμένου και μικρής έκτασης τόπου. Τα ιστορικά γεγονότα, τη παράδοση, τα μνημεία, την ιστορία και την εξέλιξη ανθρώπινων κοινοτήτων, της τέχνης, των γραμμάτων του πολιτισμού γενικότερα. Τοπική Ιστορία, λοιπόν, είναι μια σειρά πολλών στοιχείων που δεν συνδέονται μόνο με πολεμικά γεγονότα, με σημαντικά πρόσωπα του χθες, με την παράδοση κλπ. Είναι κάτι πιο ευρύτερο.

Έτσι, η Τ.Ι. εξετάζει τις ασχολίες της καθημερινής ζωής, τα ήθη και τα έθιμα, τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, τα επαγγέλματα και γενικότερα την οικονομική ζωή, τη μόρφωση και την πνευματική ζωή, το τοπικό λεξιλόγιο με τους ιδιωματισμούς και την ιδιαίτερη προφορά, τις θρησκευτικές δοξασίες, τη διατροφή, τη περίθαλψη, τη διασκέδαση και τον ελεύθερο χρόνο, την ενδυμασία, την αρχιτεκτονική, την οικιστική ανάπτυξη και φυσικά τα ιστορικά κτίσματα, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία, τα τοπωνύμια, τη δημογραφική εξέλιξη, τη μετανάστευση, τους πόλεμους και τους αγώνες του παρελθόντος, την προσφορά του τόπου στο εθνικό σύνολο κ.ά

Αλλά ας πούμε δυο λόγια για το «χώρο» της τοπικής ιστορίας. Ποιος είναι ο χώρος μέσα στον οποίο μπορεί να κινηθεί η Τ.Ι. χωρίς να χάσει το χαρακτήρα και την ουσία του χαρακτηρισμού «τοπικού». Απλά θα λέγαμε ο χώρος μέσα στον οποίο ζούμε, αναπτύσσουμε διάφορες δραστηριότητες, έχουμε φίλους, συγγενείς κλπ. Ο χώρος αυτός μπορεί να είναι το χωριό μας, η συνοικία μας, η πόλη, η επαρχία, ο νομός, η περιφέρειά μας.. Εξαρτάται από τους στόχους που θα θέσουμε σε ένα πρόγραμμα έρευνας ή δραστηριοποίησης στα πλαίσια της Τοπικής Ιστορίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση του 9ου Δημοτικού Σχολείου Κατερίνης που θέλει να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα Τ.Ι. ο χώρος που θα κινηθεί το πρόγραμμα μπορεί να ακολουθήσει τη φυσική πορεία, αρχίζοντας δηλαδή από το ίδιο το σχολείο και προχωρώντας, στη γειτονιά, στην πόλη, στο νομό, στην περιφέρεια ή την επιλεκτική πορεία επιλέγοντας τα κυριότερα σχετικά θέματα του νομού. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να ορίσουμε το χώρο. Εξαρτάται, επαναλαμβάνουμε, από τους στόχους που έχουμε, αλλά και από το χρόνο. Άλλο να έχουμε στη διάθεσή μας 10 διδακτικές ώρες κι άλλο 50.

Ερχόμαστε τώρα στη διδακτική στρατηγική.

1. Γνωρίζουμε ακριβώς τις πραγματικές ώρες διδασκαλίας που θα διατεθούν για την Τ.Ι. Ξέρουμε ακόμη πολύ καλά το χώρο των θεμάτων, το χώρο που θα ερευνήσουμε, που θα ενεργοποιηθούμε.
2. Καθορίζουμε τους στόχους και τους σκοπούς.
3. Επιλέγουμε το διδακτικό (μαθησιακό) υλικό και το ανάλογο εποπτικό υλικό.
4. Προγραμματίζουμε μόνοι μας ή με τα παιδιά δράσεις σχετικές με τα θέματα. (Συλλογή πληροφοριών από τον παππού και τη γιαγιά, από τα βιβλία κλπ. Συλλογή φωτογραφιών, αντικειμένων και άλλων στοιχείων. Καταγραφή δημοτικών τραγουδιών, παροιμιών, τοπωνυμιών, γλωσσικών ιδιωμάτων κλπ. Συγκέντρωση στοιχείων που αφορά τον πληθυσμό, τις επαγγελματικές δραστηριότητες, οικονομικές, πολιτιστικές κ.ά.)
5. Εναρμονίζουμε όλα αυτά τα στοιχεία και καταρτίζουμε το τελικό πρόγραμμα

Δεν είναι επιτρεπτό να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα Τ.Ι. χωρίς σωστό προγραμματισμό και χωρίς να έχουμε μπροστά μας από την αρχή το συγκεκριμένο υλικό.

ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΏΝ
Πηγές στις οποίες θα προσφύγουμε τόσο εμείς οι εκπ/κοί όσο και οι μαθητές όταν ψάχνουν για πληροφορίες ή ερευνούν ένα θέμα.
ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΗΓΕΣ: Βιβλία που αναφέρονται στη συγκεκριμένη περιοχή, περιοδικά και εφημερίδες, επιστολές κλπ.
ΕΥΡΗΜΑΤΑ: Μουσεία, παραδοσιακές συλλογές, αρχαιολογικοί χώροι, φωτογραφίες, διάφορα αντικείμενα με ιστορική αξία κ.α.
ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ: Μαρτυρίες γερόντων και πρωταγωνιστών γεγονότων. (Π.χ. Πολεμιστών του 1940). Συνεντεύξεις με ανθρώπους που ξέρουν. (Ιστορικοί, τεχνίτες, επιστήμονες, κατασκευαστές παλιών εργαλείων και παραδοσιακού υλικού, αρχαιολόγοι, συλλέκτες κλπ).

ΒΑΣΙΚΑ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ
Χάρτες, ανάλογοι προβολείς, βιντεοταινίες, φωτογραφίες, βιβλία – κυρίως από αυτά που ασχολούνται με τα τοπικά θέματα, CD ROM κ..ά. Πολύ χρήσιμος είναι ο βιντεοπροτζέκτορας.

ΒΑΣΙΚΑ ΦΥΛΛΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ («Μαθήματα»)
Τα βασικά φύλλα πληροφοριών (Β.Φ.Π.) περιέχουν θέματα από την τοπική ιστορία, μυθολογία, παράδοση κλπ. Ας τα ονομάσουμε και μαθήματα κατά μία παραδοσιακή έννοια.

Τα «μαθήματα» αυτά είναι έγκυρα κείμενα, προσεκτικά επιλεγμένα. Κείμενα από σοβαρούς επιστήμονες, γνώστες των πραγμάτων, ιστορικά ντοκουμέντα, συλλογές, πληροφορίες από εργασίες Περιβαλλοντικής Εκπ/σης (που είναι εξαιρετικά υψηλού επιπέδου και διαφωτιστικές). Εργασίες των μαθητών και των δασκάλων της Α/θμιας Εκπ/σης Πιερίας κατά την περίοδο 1994 – 2003. Ακόμη: Σημαντικές ιστοσελίδες, κείμενα από συλλόγους, τοπικές εφημερίδες και άλλα έντυπα κλπ.

Στα περισσότερα Φ.Β.Π. υπάρχουν στο τέλος θέματα για συζήτηση, για εργασίες, έρευνα κ.ά. Τα θέματα αυτά βοηθούν το δάσκαλο και τους μαθητές στο να δημιουργήσουν μια «τράπεζα πληροφοριών» για παρά πολλά θέματα, ακόμη και σε πολύ περιορισμένους τοπικούς χώρους.

Πέρα από τα Β.Φ.Π. ο δάσκαλος έχει στη διάθεσή του μια σειρά άλλων συμπληρωματικών κειμένων με θέματα της Πιερίας. Κι αυτό για να μπορεί να γίνουν πιο εξειδικευμένες επιλογές, αλλά και για προσφυγή σε άλλες πληροφορίες, όταν χρειαστεί.

Επίσης: Ένα «γλωσάρι» που εξηγεί λέξεις, ονόματα και γεγονότα πιερικού κυρίως περιεχομένου. Το γλωσάρι αυτό μπορεί να εμπλουτιστεί από τους δασκάλους και τους μαθητές. Φυσικά μπορεί να δημιουργηθεί εξ΄ αρχής ένα γλωσάρι πιο συγκεκριμένο τόπο ή θέμα.

Επιπλέον:
- Σειρά φωτογραφιών για τα σημαντικότερα θέματα της Πιερίας.
- Φωτογραφίες καλλιτεχνικών έργων δημιουργών της Πιερίας (σε μορφή παρουσίασης)
- Παρουσίαση των δήμων της Πιερίας (στην ίδια με την παραπάνω μορφή).
- Σειρά από χάρτες.
- Φωτογραφίες παραδοσιακού υλικού.
- Βίντεο με τοπικά θέματα.
- Σημαντικά στοιχεία για τη χλωρίδα, πανίδα και υγροβιότοπους της Πιερίας και πολλά άλλα.

Όλα αυτά και πολλά άλλα, βρίσκονται σε ένα καλοσχεδιασμένο cd rom. Είναι φυσικό πως όποιος θέλει να ασχοληθεί με την τοπική ιστορία με βάση τη θεματολογία και την τακτική που προαναφέραμε θα πρέπει να μελετήσει καλά το cd rom για να ξέρει τι έχει στη διάθεσή του. Κι ας μην ξεχνάμε πως όλες αυτές οι πληροφορίες και το υλικό θα πρέπει να εμπλουτιστούν τόσο από το δάσκαλο όσο και από τους μαθητές.

Τέλος:
- Υπάρχει μια βιβλιογραφία που κι αυτή μπορεί να εμπλουτιστεί.
- Ας μην ξεχνάμε πως είναι θετικό να γίνουν διαθεματικές προσεγγίσεις. Π.χ. με την ευκαιρία της ενασχόλησής μας με τους θεούς του Ολύμπου μπορούμε να συζητήσουμε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το Παρθενώνα, την Αναγέννηση κλπ.
- Η τοπική ιστορία δεν είναι αποκομμένη από την Ελληνική Ιστορία και παράδοση. Όλα είναι δεμένα..
- Τελικός στόχος οι μαθητές να μάθουν και να αγαπήσουν την ιστορία, την παράδοση, τον τόπο τους, την κοντινή και την ευρύτερη πατρίδα τους.
ΣΗΜ.:Κάτι που πρέπει να προσέξουμε: Η χρήση όλου του υλικού του cd rom επιτρέπεται μόνο για τους μαθητές της Α/θμιας εκπ/σης του Νομού Πιερίας. Το περισσότερο υλικό έχει πνευματικά δικαιώματα και ίσως υπάρξουν προβλήματα αν χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς. Άδεια για το θέμα δίνει ο Σχολικός Σύμβουλος της 1^ης Εκπ/κής Περιφέρειας Ν. Καραΐσκος.

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
Συγκεκριμένη μέθοδος διδασκαλίας δεν υπάρχει ούτε για την τοπική ιστορία. Θα την καθορίσει ή θα την συνθέσει ο δάσκαλος ανάλογα με το θέμα, τον τόπο, το χρόνο, τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Οπωσδήποτε όμως πρέπει να βρίσκεται στα πλαίσια των ομαδοσυνεργατικών μεθόδων διδασκαλίας. Η μέθοδος project είναι καλή για την περίπτωση. Φυσικά, η βιωματική μάθηση έχει τον πρώτο λόγο. Όπως και να έχει το θέμα θα βοηθήσει πολύ αν χωρίσουμε τους μαθητές σε ομάδες.

Αφού συζητήσουμε το θέμα με τα παιδιά και διαπιστώσουμε ότι κατανόησαν την ουσία, ερχόμαστε αμέσως στη δραστηριοποίηση των μαθητών. Η Τοπική Ιστορία είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γίνουν οι μαθητές ερευνητές, ιστορικοί, συστηματικοί συλλέκτες, καλοί δημιουργοί. Φυσικά να γνωρίσουν καλύτερα την πατρίδα τους, την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα, τις παραδόσεις, τον πολιτισμό γενικά και την εξέλιξη.

 ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

1. Η προετοιμασία του δασκάλου στο μάθημα της Τ.Ι. πρέπει να είναι σοβαρή και συστηματική.
2. Μονόλογοι και αναγνώσεις πολύλογες δεν βοηθούν. Δίνουμε τις βασικές πληροφορίες με συζήτηση, με διάλογο και εποπτικά μέσα. Δεν μαθαίνουμε μόνο με τα αυτιά. Οι βασικές πληροφορίες βρίσκονται στο φύλλο βασικών πληροφοριών που θα μοιράσουμε σε όλα τα παιδιά. Είναι τα βασικά κείμενα (μάθημα της ημέρας, αν επιτρέπεται η έκφραση).
3. Δραστηριοποιούμε τους μαθητές με χαρτογραφία, αναλύσεις στοιχείων, μικρές έρευνες και εργασίες, συναντήσεις με διάφορα πρόσωπα, επισκέψεις κλπ.
4. Παρακολουθούμε τις προσπάθειες των παιδιών, βοηθούμε, διορθώνουμε.
5. Αξιολογούμε τη δουλειά μας.

ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

1. Χαρτογράφηση ιδιαίτερων περιοχών (Το χωριό μου, η περιοχή του χωριού μου, η περιοχή του σχολείου μου κλπ)
2. Επισκέψεις σε χώρους και τόπους που παρουσιάζουν ενδιαφέρον. (Μουσεία, μνημεία, βυζαντινές αρχαιότητες, λαογραφικές εκδηλώσεις διαφόρων περιοχών κλπ)
3. Συγκέντρωση παλιών γεωργικών εργαλείων, παραδοσιακών εργαλείων επεξεργασίας μαλλιού, ξύλου και οργάνωση σχετικών εκθέσεων στο τέλος του Σχ. Έτους. Ακόμη φωτογράφηση των εργαλείων αυτών και ταξινόμηση με σχετικά σχόλια.
4. Συγκέντρωση παλιών φωτογραφιών και οργάνωση έκθεσης.
5. Συνεντεύξεις με ηλικιωμένους για διάφορα θέματα. (Το συνταξιούχο ταχυδρόμο, ξενιτεμένους, πρωταγωνιστές σημαντικών γεγονότων, παλιούς αθλητές, δωρητές κλπ).
6. Γνωριμία με επαγγέλματα που χάνονται. (Σαμαράς, μυλωνάς, υποδηματοποιός, ράφτης, συντηρητές χάλκινων ειδών, παραγωγοί σαλεπιού κλπ).
7. Συλλογή τοπικών δημοτικών τραγουδιών, παροιμιών, αινιγμάτων, παλιών παιχνιδιών, παραμυθιών κλπ).
8. Μελέτη τοπικών διαλέκτων και δημιουργία μικρού λεξικού.
9. Καταγραφή και μελέτη έργων τέχνης.
10. Φωτογράφηση και σχολιασμός παραδοσιακών ενδυμασιών.
11. Παραδοσιακή επεξεργασία γάλακτος.
12. Γνωριμία με παραδοσιακές συνταγές του τόπου.(Πίτες, γλυκά, φαγητά, σαλάτες κλπ).
13. Γνωριμία με την ιστορία και προσφορά διαφόρων τοπικών συλλόγων.
14. Ιστορία της εκκλησίας της ενορίας, του χωριού κλπ.
15. Ιστορία μοναστηριών της περιοχής
16. Παλιά αρχοντικά και νοικοκυρόσπιτα της περιοχής.
17. Παλιοί και νέοι οργανοπαίχτες παραδοσιακής μουσικής.
18. Πανηγύρια της περιοχής.
19. Παραδοσιακές γιορτές της περιοχής.
20. Χριστουγεννιάτικα, Πασχαλινά, αποκριάτικα κλπ έθιμα της περιοχής.
21. Λογοτέχνες, καλλιτέχνες της περιοχής και το έργο τους.
22. Αρχαιολογικοί χώροι της περιοχής.
23. Παραδοσιακές κοινωνικές εκδηλώσεις (αρραβώνας, γάμος, βάπτιση, προξενιό κλπ.)
24. Χαρακτηριστικά φυτά και ζώα της περιοχής και τα τοπικά ονόματα.
25. Μελέτη των επωνύμων των κατοίκων του χωριού.
26. Γνωριμία με τις εφημερίδες και περιοδικά της περιοχής.
27. Ιστορικά πρόσωπα της περιοχής.
28. Μυθολογία της περιοχής.
29. Ιστορικά σημεία της περιοχής.
30. Ιστορία της τοπικής ραδιοφωνίας.
31. Παλιά παραδοσιακά καταστήματα της περιοχής.

Ειδικά για την Πιερία

1. Όλυμπος (βασική μυθολογία, ιστορία, γεωγραφία, γεωλογία, χλωρίδα, πανίδα, ορειβασία, οικολογία)
2. Κατερίνη (Ιστορία της πόλης, δημοτικό πάρκο, εκκλησίες, πρόσφυγες κλπ)
3. Κατερίνη: Παρουσίαση διαφόρων συλλόγων.
4. Δίον
5. Φτέρη – Καρίτσα
6. Λιτόχωρο. Μυθολογία.
7. Κάστρο Πλαταμώνα
8. Οι ανεμώνες στον κάμπο του Δίου και στο Σταυρό Ολύμπου.
9. Η κουτσουπιά
10. Ποτάμια Πιερίας (Γνωριμία, Ιστορία)
11. Πέτρα:Ιστορία
12. Ιστορία Κολινδρού
13. Ιστορία Αιγινίου
14. Αρχαιολογικοί χώροι στην περιοχή Κίτρους
15. Εφημερίδες, περιοδικά και τυπογραφεία της Πιερίας
16. Σπάθες Αγίου Δημητρίου
17. Λείβηθρα
18. Προϊστορικός οικισμός Μακρυγιάλου
19. Λουλουδιές Κιτρούς
20. Αστική Σχολή Κατερίνης
21. Παναγία Περίστασης
22. Αγία Κόρη
23. Πύδνα
24. Υγροβιότοποι Πιερίας
25. Οι πόντιοι της Πιερίας
26. Οι βλάχοι της Πιερίας
27. Οι θρακιώτες της Πιερίας
28. Οι «ντόπιοι» της Πιερίας
29. Οι Κρήτες της Πιερίας
30. Οι Κοκκινοπλίτες της Πιερίας
31. Από τη Μόρνα στα Φωτεινά
32. Ιστορία του Δήμου Κατερίνης
33. Ιστορία της Ι. Μητροπόλεως Κατερίνης
34. Καταφυγιώτες Πιερίας
35. Χιονοδρομικό κέντρο Ελατοχωρίου|
36. Ιστορία Μοσχοποτάμου Πιερίας
37. Το αρχοντικό Τσαλόπουλου στην Κατερίνη
38. Λαζαίοι
39. Ζωγράφοι - δημιουργοί με θέμα την Πιερία
40. Ιστορία Λιτοχώρου
41. Ιστορία δήμου Παραλίας

42. Τα στενά της Πέτρας
43. Βιβλία για την Πιερία
44. Παλιός Παντελεήμονας
45. Το φαράγγι του Ενιππέα
46. Η Παναγία της Κονταριώτισσας
47. Η Περιβαλλοντική Εκπ/ση στην Πιερία
48. Φεστιβάλ Ολύμπου: Ιστορία – προσφορά
49. Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω
50. Ιστορία Βροντούς

Τα παραπάνω θέματα είναι ενδεικτικά. Φυσικά υπάρχουν και πολλά άλλα θέματα σημαντικά. Πιστεύουμε πως οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές μπορούν να τα επισημάνουν.

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΡΑΪΣΚΟ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Η εισήγηση του Γιάννη Οργανόπουλου, Υπευθύνου Π.Ε.

ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ